Wat gebeurt er met collageen naarmate je ouder wordt?

Collageen is een belangrijk structureel eiwit in het menselijk lichaam. Het speelt een rol in de opbouw van bindweefsels zoals huid, kraakbeen, pezen en botten. Maar wat verandert er met collageen naarmate je ouder wordt? In dit artikel lees je wat er feitelijk bekend is over de veranderingen in collageenstructuren bij het ouder worden en hoe dat zichtbaar of merkbaar kan zijn.

Wat is collageen precies?

Collageen is een lichaamseigen eiwit dat vezelstructuren vormt in bindweefsel. Er bestaan meerdere types collageen, waarvan type I, II en III het meest voorkomen. Deze typen verschillen van elkaar in locatie en functie. Zo komt type I vooral voor in de huid en botten, type II in kraakbeen, en type III vaak samen met type I in organen en huidstructuren.

Veranderingen in collageen met de jaren

Vanaf ongeveer het 25e levensjaar verandert de collageenstofwisseling. Onder invloed van biologische veroudering neemt de aanmaak van nieuw collageen geleidelijk af. Tegelijkertijd kunnen bestaande collageenvezels stijver worden of minder goed georganiseerd. Deze processen verschillen per persoon en worden mede beïnvloed door genetische aanleg, levensstijl, voeding en externe factoren zoals UV-straling.

• Verminderde aanmaak: Het lichaam maakt na verloop van tijd minder nieuw collageen aan. Dit komt doordat de activiteit van fibroblasten (cellen die collageen produceren) afneemt met de jaren.
• Veranderingen in structuur: Bestaande collageenvezels kunnen stijver of minder elastisch worden. Hierdoor verandert de structuur van bindweefsels geleidelijk.
• Afbraak door externe factoren: Bepaalde omgevingsinvloeden, zoals langdurige blootstelling aan zonlicht of roken, kunnen leiden tot versnelde afbraak van collageenvezels.

De rol van collageen in verschillende levensfasen

Collageen komt in alle levensfasen voor, maar de balans tussen aanmaak en afbraak verandert met de leeftijd:

• Kindertijd en puberteit: Tijdens de groei worden grote hoeveelheden collageen aangemaakt. Dit ondersteunt de ontwikkeling van weefsels zoals huid, spieren en botten.
• Volwassenheid: In de volwassen jaren stabiliseert de collageenproductie, maar begint vanaf het midden van de twintig af te nemen. De veranderingen zijn aanvankelijk subtiel.
• Oudere leeftijd: De collageenaanmaak vertraagt verder. De structuur van bindweefsel verandert, en het herstel van beschadiging verloopt trager.

Ondersteunende voedingsstoffen voor collageenvorming

Voor de natuurlijke aanmaak van collageen heeft het lichaam diverse voedingsstoffen nodig. Dit zijn onder andere:

• Eiwitten: Collageen bestaat uit aminozuren, vooral glycine, proline en hydroxyproline. Deze aminozuren moeten via voeding of eiwitrijke producten worden aangeleverd.
• Vitamine C: Deze vitamine ondersteunt de aanmaak van collageen door een rol te spelen bij de omzetting van proline naar hydroxyproline.
• Zink en koper: Deze mineralen zijn betrokken bij enzymatische processen die collageenvorming ondersteunen.
• Water: Voldoende hydratatie is belangrijk voor een goede stofwisseling en weefselstructuur.

Een evenwichtige voeding met voldoende eiwitten, groente, fruit en mineralen draagt dus bij aan het leveren van de bouwstenen die het lichaam zelf gebruikt voor collageensynthese.

Collageen in huid versus andere weefsels

Collageen komt voor in verschillende lichaamsstructuren, maar niet overal in dezelfde vorm of verhouding. De afbraak en vervanging ervan verschilt dan ook per weefsel:

• Huid: In de huid komt voornamelijk type I en III collageen voor. Dit netwerk ondersteunt de structuur van de lederhuid. Collageenvezels kunnen door UV-straling beschadigd raken, wat de balans tussen afbraak en herstel beïnvloedt.
• Kraakbeen: Hier is type II collageen dominant. Dit collageen is verantwoordelijk voor de structuur van gewrichtskraakbeen. Veranderingen treden vaak pas op latere leeftijd op, mede door mechanische belasting.
• Botten en pezen: Botweefsel bevat collageen type I, dat bijdraagt aan de vezelstructuur van de matrix. Ook pezen en ligamenten bevatten veel collageen.

Is collageenverlies te meten?

Veranderingen in collageenniveaus zijn in een laboratoriumomgeving meetbaar met technieken zoals biopsieën of beeldvormende technologieën. Voor consumenten is er echter geen standaardtest beschikbaar om collageenverlies te meten. In de praktijk worden veranderingen in collageenstructuur meestal afgeleid uit zichtbare of voelbare veranderingen in weefselconditie. Voorbeelden zijn minder veerkrachtige huid of een verminderde soepelheid van gewrichten of spieren – al kunnen hier meerdere factoren een rol spelen.

Wetenschappelijk onderzoek naar collageen en veroudering

Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat de collageenstructuur verandert met het ouder worden. Er zijn metingen gedaan naar vezeldichtheid, oriëntatie van collageenvezels en aanmaakactiviteit. Deze studies geven inzicht in hoe collageen zich in de loop der jaren aanpast. In EFSA-beoordelingen is vastgesteld dat claims over het effect van collageen alleen mogen worden gemaakt als hiervoor voldoende wetenschappelijk bewijs is én als ze goedgekeurd zijn voor gebruik op etiketten. Momenteel zijn er geen goedgekeurde gezondheidsclaims voor collageen in de Europese Unie.

Wat lees je hierover op productetiketten?

Supplementen met collageen mogen informatie bevatten over:

• Het type collageen (bijvoorbeeld type I, II of III)
• De bron (bijvoorbeeld rund, vis, kip of varken)
• De vorm (bijvoorbeeld collageenhydrolysaat of gelatine)
• De hoeveelheid collageen per portie
• Eventuele allergenen (zoals vis of rund)
• Keurmerken of certificeringen (zoals Non-GMO of halal)

Producten mogen geen claims doen over bijvoorbeeld huidverjonging, kraakbeenherstel of minder rimpels, tenzij deze specifiek zijn goedgekeurd door de Europese Commissie.

Veelgestelde vragen

1. Vanaf welke leeftijd verandert de collageenaanmaak?

Gemiddeld vanaf het midden van de twintig jaar, al verschilt dit per individu en leefstijl.

2. Heeft voeding invloed op collageen?

Ja, via de voeding worden bouwstoffen zoals aminozuren, vitamine C en mineralen aangeleverd die het lichaam gebruikt voor de productie van collageen.

3. Zijn er plantaardige collageenproducten?

Collageen zelf is dierlijk. Plantaardige producten kunnen ingrediënten bevatten die de natuurlijke collageenvorming ondersteunen, maar bevatten geen collageen zelf.

4. Wat betekent “collageenhydrolysaat” op een etiket?

Dit geeft aan dat het collageen is afgebroken tot kleinere eiwitketens (peptiden), waardoor het oplosbaar is in water en geschikt voor gebruik in poeders of drankjes.

5. Is het nodig om collageen aan te vullen bij het ouder worden?

Daarover mogen wettelijk geen medische uitspraken worden gedaan. Wel kun je het etiket raadplegen om te zien welke vorm collageen is toegevoegd, en of dit past bij jouw voorkeur.

Samenvatting

• Collageen is een lichaamseigen eiwit dat voorkomt in huid, kraakbeen, botten en andere bindweefsels.
• De aanmaak van collageen neemt geleidelijk af naarmate je ouder wordt, vanaf ongeveer het 25e levensjaar.
• Externe factoren zoals zonlicht, voeding en leefstijl kunnen invloed hebben op de structuur en afbraak van collageen.
• Er bestaan verschillende types collageen met ieder hun eigen functie en locatie in het lichaam.
• Op productetiketten mogen alleen feitelijke gegevens worden vermeld over type, bron, hoeveelheid en vorm van collageen – geen claims over effect.

Onze collageenproducten bevatten Naticol® viscollageen

Wetenschappelijk bewijs toont consistent aan dat dagelijkse inname van Naticol® viscollageenpeptiden een positief effect heeft op de hydratatie, elasticiteit en rimpelvorming van de huid, al vanaf 2,5 g. Hogere doseringen (5 g en 10 g) bieden extra voordelen op het gebied van stevigheid en hydratatie.

Dankzij de hoge biologische beschikbaarheid en uitstekende verdraagzaamheid is Naticol® een veilige en effectieve keuze voor consumenten die hun huid, haar en nagels willen ondersteunen.

Onze productlijnen Pure Marine Collageen En Beauty Blend Collageen combineren Naticol® met zorgvuldig geselecteerde vitaminen en mineralen.

Lees meer over Naticol®

Meer weten?

Wil je meer weten over collageen, supplementvormen of etiketten lezen? Bekijk onze andere blogs of bezoek de productpagina’s in de webshop voor transparante informatie over ingrediënten, samenstelling en gebruik.